Hipotiroid ve Fertilite

Hipotiroid vücudun yeteri kadar tiroid hormonu üretmediği durumlarda
ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Tiroid hormonunun asıl görevi
metabolizmayı kontrol etmektir. O yüzden eskik olduğunda en belirgin
semptom yavaşlayan metabolizma olacaktır. Bu da aşağıdaki sorunların bir
kısmına ya da tamamına yol açabilir:

– Normalin üzerinde yorgunluk hissi
– Halsizlik
– Kilo alımı ya da kilo vermede çok büyük zorluk yaşama
– Sert ve kuru saçlar
– Kuru ve cansız cilt
– Saç dökülmesi
– Soğuğa karşı aşırı hassasiyet
– Sürekli kas ağrıları
– Kabızlık
– Depresif haller
– Asabiyet
– Hafıza kaybı/ zihin bulanıklığı
– Konsantrasyon problemi
– Düzensiz adetler
– Düşük libido
– Normalden hızlı ya da yavaş kalp ritmi
– Yavaş uzayan- çabuk kırılan tırnaklar
– Işığa hassasiyet
– Kuru gözler

Hipotiroid birkaç açıdan infertiliteye neden olur. Adetleriniz
düzensiz olabilir, ovulasyon gerçekleşmiyor olabilir veya sürekli
tekrarlayan düşükler yaşıyor olabilirsiniz. Ayrıca yukarıdaki
semptomların hepsi birden görülmelidir diye bir şart yok elbette. Bir
kısmını dahi sürekli biçimde yaşıyor ve olağanüstü bir durum olduğunu
farkediyorsanız doktorunuza görünmeniz gerekir.

Tipik bir hipotiroid hastasında TSH değeri yüksek, T4 değeri ise
düşük çıkacaktır. Bunun anlamı şudur: tiroidiniz yeterince hormon
üretmiyor, hipofiz de bunu farkedip tiroidi uyaran hormonu (TSH)
normalden fazla yaparak tiroidi daha fazla hormon üretmeye zorluyor.
Dolayısıyla T4 düşük, TSH da yüksek çıkıyor. Netice itibariyle durumu
düzeltmek için doktorunuz eksik olan T4ü yerine koyabilmek için T4ün
sentetik bir versyonu olan hormonu veriyor.

Testleri yaptırdıktan sonra karşılaşacağınız değer yanıltıcı
olabilir. Demek istediğim; sonuç laboratuar değerlerinin sağlıklı olarak
tanımladığı değerler arasında olsa bile bu hipotiroid olmadığınız
anlamına gelmeyebilir. Bazı laboratuarlar 0.5-5.5 aralığını sağlıklı
tanımlarlar. Oysa ki sağlıklı değerin 0.3-3.0 olması gerektiği konusunda
epey uzun süren tartışmalar yapılmış ve klinik çalışmalara göre
sağlıklı tanımın bu sonuçlara göre olması gerektiği sonucuna
varılmıştır. Öte yandan sizin değeriniz mesela 3.5 olduğu halde
kendinizi çok iyi hissediyorsanız, herhangi bir şikayetiniz yoksa sırf
tahlil sonucu öyle çıktı diye tiroid hastasısınız demek değildir. Her
zaman test sonuçlarından önce kendi vücudunuzu dinlemelisiniz. Ancak
şikayetleriniz test sonuçlarıyla örtüşüyorsa size bir teşhis konulmasına
izin vermelisiniz. Aksi takdirde hiç ihtiyacınız olmadığı halde birsürü
gereksiz tedaviye maruz kalabilirsiniz. Bu da olmayan bir hastalığı
tedavi edeyim derken başka türlü problemler yaşamanıza neden olur.

Hamile kalabilmek için genelde önerilen TSH değeri 1-2 arasıdır.
Tabii bu 2 civarındaki değerle asla hamile kalamayacağınız anlamına
gelmez ama ihtimal daha düşük olabilir.TSH testlerinin yanısıra tiroid antikorlarınızı da kontrol
ettirmenizi tavsiye ederim. Test sonuclarınız normal olsa bile tiroid
antikorlarının pozitif olması otoimmün yetmezliği sonucunda tiroidinizin
problem çıkarmak üzere olduğu anlamına gelebilir. Bu da başlıbaşına bir
fertilite sorunu yaratır. Hamile kalma durumunda ise gebeliği sürdürme
ihtimalini düşürür. Antikor seviyesinin fertilite ve gebeliği nasıl
etkilediği üzerine farklı görüşler var. Bazı endokrinologlar sadece
varlığının bile tiroid tedavisi gerektirdiğini savunurken bazıları gerek
olmadığını düşünüyor. Bu da sizin doktorunuzla görüşüp değerlendirmeniz
gereken bir konu.

Hipotiroidin nedeni pozitif antikorlar (haşimotos) olabileceği gibi
düşük iyotlu beslenme de olabilir. Fakat iyot eksikliği kaynaklı
hipotiroide diğerine kıyasla daha az rastlanılır. Elbette nedeni
bulabilmek için yukarıda bahsettiğim testleri yapmak gereklidir.

Hipotiroidin doğal yolla tedavisi maalesef mümkün değil. Bu konuda
yapılan bütün çalışmalar olumsuz sonuç verdi bugüne kadar. Gelecekte
yeterince T4 üretmenizi sağlayacak bir ot keşfedilir mi bilemiyorum ama
bugün tekrar iyi hissetmeniz için yapabileceğiniz tek şey hormon almak.
Sabahları uyanır uyanmaz hiçbirşey yemeden ilacı almalısınız. Aldıktan
sonra en az 1 saat hiçbirşey yemeyin. Eğer ekstra mineral alıyorsanız en
az 4 saat sonrasında alın. Hergün aynı saatte T4 hormonunuzu alın ve
asla aksatmayın. Bazı insanlar ilk 2 haftada düzelme hissederken
bazılarında tamamen iyi hissetmek 2-3 ay sürebiliyor. Bu müddet zarfında
size iyi gelecek doğru dozu da bulmaya çalışacak olabilirsiniz.
Genellikle düşük bir dozla başlanır, nasıl hissettiğinize bakılarak doz
azaltılır ya da arttırılır. Doğru dozu bulmak biraz zaman alabilir. Bu
süre içinde sabırlı olmalısınız. Nitekim bulunduktan sonra normal bir
hayata kavuşacaksınız. Eğer hamile kalırsanız doktorunuzun kontrolü
dahilinde doz yavaş yavaş arttırılacaktır. Çünkü bebeğiniz ihtiyacı olan
bütün tiroidi sizden karşılayacak. Herhangi bir sorun çıkmasını önlemek
için hamileliğiniz boyunca TSH seviyenizi normal miktarda tutmanız
elzemdir.

Hipotiroid hastasının beslenmesi de biraz farklı olmak durumundadır. Bununla ilgili tavsiyelerimi Hipotiroid Durumunda Beslenme başlıklı yazımda okuyabilirsiniz.