BYBO Beşer Yapım Bakım Onarım
6N 1K: Ne Zaman?
Bir önceki bölümde bebeklerin kendilerine özgü zamanlamasından ve bezsiz zaman’ın öneminden bahsetmiştik. Bebeğinizin sinyallerini gözlemlemek ve bebeğinizin kendine özgü zamanlamasını, doğal ritmini öğrenmek için çok önemli olan bu zamanın korkulu bir rüyaya dönüşmemesi için alınabilecek önlemlerden bahsetmiştik.
Son 3 bölümdür “tuvalet iletişimi ne zaman?” sorusuna cevap olarak hep bebeklerin zamanlamalarından bahsettik. Peki anne-babaların ya da bebek bakımıyla ilgilenen diğer kişilerin zamanlaması yok mudur? Elbette vardır!
Ne zaman?: Sezgisel zaman
Sezgisel zaman, başlangıçta, genellikle altını kirlettiğini farkettikten sonra “Ah! Biliyordum kakasını yapacağını!” şeklinde tezahür edebilir. Modern hayatın getirdiği bilgi fazlalığı –ve hatta bazen kirliliği– içten gelen seslerimizi bastırabilir. Oysa, bebek bakımıyla ilgilenen anneler, babalar ve hatta kardeşler genellikle bilir bebeğin ne zaman kaka yapacağını.
Ne zaman?: Aydede çıktığı zaman
Su uyur, çişin %95’inin su olduğu düşünülürse, çiş de uyur. Evet bebekler ve aslında tüm insanlar, uyurken çiş yapmazlar ama tabii ki çişin içeriğinin çoğunluğunun su olmasından değil. İşin esprisini bir yana bırakacak olursak, gece çiş yapmamamızın asıl nedeni vücudumuz tarafından kendimizi kirletmememiz için salgılanan ADH, Antidiüretik Hormon’dur.
ADH (Antidiüretik Hormon): Vazopressin olarak da bilinen Antidiüretik Hormon (ADH), hipofiz bezi tarafından salgılanır ve memelilerin büyük çoğunluğunda bulunur. Bu hormonun esas amacı, böbreklerden su geri emilimini arttırmaktır. Vücut susuz kaldığında, ADH salgılanır ve böbreklerin suyu tutması sağlanır; böylece, idrar üretimi azalır[1]. ADH yalnızca vücudumuz susuz kaldığında değil, geceleri de daha fazla salgılanır ve böylece gece uykuda çiş yapmamıza engel olur. Bebekler ve tüm insanlar ve hatta ADH salgılayan diğer memeli hayvanlar, gece uyurken çiş yapmazlar, uyanınca yaparlar.
ADH’den haberi olmayan ebeveynler (–ki biri de bendim ilk kızımda) bebeklerinin kaslarının gelişmediğini, o yüzden gece uykusunda bütün gece bezlerini doldurduğunu düşünürler. Oysa ki, bebekler uykularında çiş yapmazlar, uyanıp yaparlar.
Şu manzarayla karşılaşmamış bir ebeveyn yoktur sanırım:
Bebek yatakta rahatsızca hareket etmeye başlar, ya da henüz hareket edemiyorsa mızmızlanmaya başlar. Acıktı diye düşünen anne, bebeğin ağzına memesini dayar (ya da baba biberonu) ve bebek tekrar uykuya dalar. Fakat yarım saat sonra tekrar kalkar. Anne/baba tekrar emzirir, bebek tekrar uyur ve fakat bebek, tuvalet ihtiyacını gideremediği için yarım saat sonra tekrar kalkar ve bu kez mızmızlık katsayısı artmış olarak kalkar; çünkü, az önce emzirilerek uyutulduğu için bu defa daha çok çişi vardır. Anne/baba düşünür, çocuk yarım saat önce emdi aç olamaz, belki altını kirletmiştir deyip bezini kontrol eder. Bezi genellikle kurudur ya da kaçırmış gibi çok az ıslaklık vardır. “E bebek aç değil, açıkta değil neden uyumuyor bu!” diye kara kara düşünüp moraran gözlerini daha çok morartmak için internetin başına geçer ve uykusuz ebeveynler klübüne en hızlısından bir giriş yaparsınız…
Evet bebek aç değildir, açıkta değildir; ama işte sorun tam da budur. Bebekler, özellikle ilk 3 ay, kendilerini kirletmeme içgüdüleri çok güçlü olduğu için bez bağlıyken yani altları açık değilken bu işlerini rahatça yapamazlar. Ve gece boyunca, çişlerini tutamadıkları noktaya kadar kıvranıp dururlar.
Oysa ki bu sorunun çözümü gayet basittir. Kimya bilgilerimizden hatırlarsak, bir denkleme girenlerle (sütler), çıkanlar (çişler) eşittir. Yani gece bebeğinizi emziriyorsanız tuvalete de tutmalısınız ki rahatça uyuyabilsin.
O yüzden gece hem diğer uyuyanları, hem de bebeğinizi uyandırmamak için mümkün olduğunca sessiz olmanızda fayda vardır. Zaten tuvalet iletişimine alışmış bebeklerle her zaman sözlü iletişim kurmanıza gerek yoktur. Onlar tuvalet pozisyonuna gelince de ne yapacaklarını gayet iyi bilirler ve bu pozisyona gelene kadar da çişlerini tutarlar. Tabii siz ardarda verdiği sinyalleri kaçırıp gece boyunca meme/biberon vermeye devam ederseniz, bir süre sonra sizden ümidi kesip sinyal vermeyi bırakabilir.
 |
| Bizim için gece tuvalet pozisyonu her zaman kollarda lavaboya tutmak oldu. Ama tuvalete ya da lavobaya götürmek zor geliyorsa ya da bebeğinizin uykusunun açılacağını düşünüyorsanız, yatağın yanına leğen veya lazımlık koyup oraya da tutabilirsiniz. |
Ama yine de gece iletişimi kuramazsanız üzülmeyin. Tuvalet iletişimi, tuvalet eğitiminden farklıdır ve tuvalet eğitimi kaynaklarında önerildiği gibi gece-gündüz aynı anda bezini çıkarmanıza gerek yoktur. Hatta bu iletişimi zaman zaman kursanız bile olur. “EC Simplified” kitabının yazarı, Tİ eğitmeni Andrea Olson’un gözlemlerine göre, tuvalet iletişimi uygulayan çoğu ebeveyn daha çok yarı zamanlı iletişimi tercih ediyormuş[2]. Sizin de bebeğiniz gece uyandığında tuvalete götürülmeyi istemiyorsa, tuvalete götürdüğünüzde daha çok uyanıp geri uyuyamıyorsa, gece tuvalet iletişimi kurmayı tercih etmeyebilirsiniz. Merak etmeyin yalnızca gündüz iletişim kurduğunuzda, hatta yarı zamanlı iletişim kurduğunuzda da bebeğiniz size güvenmeye devam edecektir. Gece tuvalet iletişimi kurup kurmama konusunda sezgilerinize güvenip içinizdeki sesi dinleyebilirsiniz, o size doğru yolu gösterecektir.
Ve tuvalet iletişiminin özünü tekrar hatırlatalım: bebeklerimizi hiçbir şekilde zorlamıyoruz, onlara anlatarak, göstererek, fırsat vererek, dilini/beden dilini anlamaya gayret göstererek iletişim kurmaya çalışıyoruz; onlarla sevgi dolu bir şekilde ilgileniyoruz, şimdi ve şu anda.
Not: Bebeğiniz gece uyurken düzenli olarak altını ıslatıyorsa, mutlaka doktorunuza danışınız. Gece alt ıslatmanın, gıda alerjisi, uyku apnesi gibi başka nedenleri de olabilir ancak eğer bebeğinizin ADH’u yetersiz geliyorsa, bu hormonun sentetik versiyonu doktorunuza danışarak tedavi amaçlı kullanılabilir[3]. Gece, uykuda alt ıslatma problemi tuvalet iletişimi kurulan bebeklerde çok az rastlanır bir durumdur[4]. Alt ıslatma problemi daha geç yaşta tuvalet eğitimi almış çocuklarda daha sık görülür[4]. NAFC kurumunun yayınladığı rapora göre 5 yaşındaki çocukların %20’si, 7 yaşındaki çocukların %10’u düzenli olarak altını ıslatmaktadır. Ve alt ıslatma sorunu bazen yetişkinliğe kadar devam edebilir[5]. O yüzden böyle bir durumda mutlaka doktorunuza danışınız.
Gelecek bölümde: Ne zaman?: Zaman zaman (yarı zamanlı tuvalet iletişimi)
Evren Bay
Bezsiz Bebek FB Grubu
Kaynaklar:
[1] Vasopressin: http://en.wikipedia.org/wiki/Vasopressin
[2] Doing EC and having a life: Part-time Elimination Communication explained: http://godiaperfree.com/wp-content/uploads/2013/06/GDF005-Transcript.pdf
[3] Nocturnal enuresis: http://en.wikipedia.org/wiki/Nocturnal_enuresis
[4] Bauer, I. (2006). Diaper free: The gentle wisdom of natural infant hygiene (p. 199). New York, NY: Plume.
[5] Pediatric Nocturnal Enuresis (Bedwetting): http://www.nafc.org/bladder-bowel-health/bedwetting-2/bedwetting/#PediatricPrevalence
- Evde Cilt Bakımı - 10/31/2017
- Çocuğumun Bağışıklık Sistemini Nasıl Güçlendiririm? - 10/23/2017
- Çocuğun Şiddet Eğilimlerini Nasıl Yok Edebiliriz? - 10/10/2017
Merhaba yazı serinizin bu bölümünü gözden kaçırmışım, tam da aklımda bebeklerin çişlerini tutup tutamayacaklarına dair bir soru oluşup, hemen sormalıyım dediğim an karşıma çıktı. 7 aylık oğlumu geçen hafta sünnet ettirdik, bugün 5 gün oldu. O günden beri bezine çişini yapmıyor. Normalde çok dolu dolu olan bezde bir gram çiş olmuyor. Çişini yapmadığını görünce tuvalete tutuyorum ve yapıyor. Gündüz bu aralıklar kısa. Oğlum gece saat başı mızmızlanıp, gözlerini açmadan, husursuzlanır hep. Ben de bu yazıyı okuyana dek hep aaa yine acıktı herhalde deyip ağzına meme tıktım 🙂 Sünnet olalı beri gece 2 kez çişe tutuyorum çünkü bezi boş oluyor, ödüm kopuyordu birşey olacak bu yaşta çiş tutuyor zarar verecek kendisine diye. Çişe tuttuktan sonra oğlum 3 saat uyuyor gece kesintisiz. Sizin yazınızla ve oğlumun uygulamalı işbirliğiyle gece açlıktan değil çişten huzursuzlandığını öğrenmiş oldum.
Şimdi sorum gece iki kez çişe tutmak az mı?
8-9 arası uyur 6-7 arası uyanır oğlum. Dün gece ilkini saat 1:30 gibi ikincisini 5'e doğru tuttum, tamamen plansızca. İlk o saatte aklıma çiş yapmamış olabileceği geldi ve kontrol ettim. Daha henüz oğlumun çiş tutmasına annesi alışamadı tam. Yukarıdaki yazıda bahsettiğinize göre oğlumda bir problem yokmuş çok şükür, birkaç gündür korkuyordum açıkçası sünnet ettirdik bir problem oldu diye.
Teşekkür ederim.
Yok merak etmeyin, endişelenmenize hiç gerek yok. Siz anlayıp tuvalet tuttukça hiçbir zararı olmaz tutmasının. Tam tersine 2 yaşına kadar beze bağlı bebeklerde sorun oluyor, ilgili kaslarını kullanamadıkları için zayıflıyor, o yüzden hiç merak etmeyin, zaten oğlunuz göstermiş size doğru yolu 🙂 Soruya gelince, o dönemde bizimki de gece 2 kez kalkıyordu, 13-14 aylıktan sonra 1 kez kalkmaya başladı. Yani normal bir durum. Özel olarak kaldırmanıza gerek yok geceleri. Kendileri zaten anlatır ne zaman ihtiyaç duyduklarını. Bizimki yatağında poposunu bir o tarafa bir bu tarafa devirip rahatsız olduğunu belli eden sesler çıkarırdı. Siz de sanırım biraz dikkat kesilince anlarsınız, hatta çoktan anlamışsınızdır sinyallerini. Kolaylıklar dilerim, sevgiler…
Merhaba Evren internete bebegim icin arastirma yaparken yazina ulastim,ellerine saglik..geçelim benim bebegimin sorununa bebegim 10 aylik emziriyorum ve ek gida veriyorum,sütüm bol olduugu ici cok sik emziriyorim kilo alimi da cok iyi ama problemimiz çisini beze yapmak istememesi tam bezi aciyorum çisini o zaman yapiyor ,gece de ayni mizmizlaniyor bezini tam aciyorum cisini yapiyor acaba neden ?… Sevgiler