Emzirirken süt arttırmak için ne içeyim denildiğinde, Güney’de tek bir cevap verilir: elbette kaynar. Çocukken tüm düğün dernek işlerinden kaçar, ama lohusa evine gidiyoruz denildi mi uca uça giderdim. Bebekle ilgilendiğimden değil. Lohusa evi demek, Adana’da kaynar demekti. Kaynar da dünyanın en lezzetli şeylerinden biriydi. Kaynar da gerçekten kaynardı ve her içtiğimde, dikkatli ol diyen anneme rağmen dilimi yakardım, ama değerdi. Her kaynar bardağının üzeri tamamen dövülmüş cevizle kaplanırdı.
Lohusa evi ziyaretlerine yetişkin bir erkek olarak katılamayan babam da söylenirdi. Kaynar neden sadece doğumda yapılır, her gün yapıp içsek ya derdi. Annemin bu işe aklı yatmazdı. Ama ben babamın hayallerini gerçekleştirdim. Kış geldimi kendime kaynar yapıyorum. Ama şekersizinden. Çok da enteresan bir yanı var kaynarın. Bozulmuyor. Önce donduruyordum. Sonra baktım gerek yok, dolapta da hiç bozulmuyor. Sonra bir gün (işte bunlar hep tembellik) günlerce (peki dürüst olayım, haftayı bulmuştu) bir porselen semaverde kalmış kaynarın hiç bozulmadığını gördüm. Sakin buna güvenip de, odada bırakmayın, dolaba kaldırın, ama dondurmanıza gerek yok, dolapta uzun süre kalabilir.
Şimdi size kaynar tarifi vereceğim, ama şunu unutmayın ki, kaynarda kesinleşmiş bir tarif yok. Biz Adana’da aktardan kaynar poşeti alırız. İçindeki miktarlar da göz kararıdır. Ve açıkçası, ben evde yaparken, eksik malzeme varsa da olanlarla yapıyorum, oranına da çok dikkat etmiyorum. İnanın her hali güzel oluyor. Geleneksel kaynar uzun uzun kaynatılır. Ben onu da yapmıyorum. Tüm çaylarda olması gerektiği gibi suyu kaynatıp, sonra malzemeleri ekleyip, demliyorum. Bu demlemeyi çok uzun tutun ama. Aksi takdirde malzemeler suya geçmez.
Kaynar gerçekten sütü arttırıyor pek çok kadında. Neden olduğunu da biliyor musunuz? Dünyanın en güzel kokulu baharat çaylarından birini içiyorsunuz. O çay kanınıza karışıyor, kokusu da kanınıza karışıyor (evet yediğimiz her şeyin kokusu kanımıza geçer, o nedenle nefesimiz kokar, akciğerlerimizdeki kandan gelir, midemizden gelmez nefesteki sarımsak kokusu). Kanımızdan da bilin bakalım nereye geçiyor? Süte! Ve çoğu bebek için kaynarlı süt bir lezzet şölenine dönüşüyor. Ve daha bol, daha iştahlı süt emiyorlar. Tadını beğeniyorlar kısaca. Onlar emdikçe, süt bolarıyor.
Aslında süt arttırıyor dediğimiz tüm tariflerin ortak noktası bunlar. Yani yenilip içilen sey değil aslinda sütün miktarını arttıran. Bebeğin onun tadını beğenip, daha çok emmesi. Süt arttırmanın tek yolu daha çok emzirmektir. Tek yolu. Bütün süt arttırıcılar denilenler buna sadece yardımcıdır. Kaynar içip, aynı miktarda emzirmeye devam ederseniz, sütunüz artmaz. Bu her süt arttırıcı olarak bilinen şey için geçerli. İçin ve buna ek olarak daha sık, daha çok emzirin. Anne de o lezzetli karışımın sütünu bolarttığını bilip, rahatlıyor. Rahatlamak da sütü arttırır. Bir artısı daha var. Beyin gelişiminde önemi bilinen Omega-3 yağ asidini içeren nadir şeylerden biri ceviz. Onu da bolca tüketmiş oluyor bu bahaneyle anne. Şeker? O kısmı gereksiz. Adanalılar gibi çok abartmayın. Ben hiç şekersiz içiyorum kaynarı. İçindeki tarçının tatlılığı yetiyor. Kaynatmak yerine demlemek de, acılığını azaltıyor. Siz de şekersiz içemiyorsanız, az miktarda balla tadlandırın. Ama şekerin süt miktarına bir faydası olmadığını bilin.
Kaynarda 7 çeşit kuru baharat var denir, ama aslında değişir. Eksiğiniz varsa, yine de yapın. Bir dahaki sefere de eksiğinizi tamamlarsınız. Dediğim gibi miktarlar göz kararı, çok takılmayın. Biraz az, biraz çok olmasında hiçbir sakınca yok. Yeter ki lezzetli olsun. Rakamları kesin almayın çünkü mesela zencefil kökü parçanız büyükse daha az, küçükse daha çok koymanız gerekir.
MALZEMELER
5-6 adet Kabuk tarçin
2-3 Havlican
2-3 Zencefil
1 yemek kaşığı (tepeleme) Karanfil
1 yemek kaşığı (tepeleme) Yenibahar
Bunlar her geleneksel kaynarda olur. Bunun dışında baharatlar da ekleyenler olur. Siz de damak tadınıza göre aşağıdakilerden istediklerinizi ekleyebilirsiniz:
Kakule
Zerdecal
Karabiber
Muskat da ekleyenler var, ancak muskat çok güçlü bir baharattır (yüksek miktarda tüketilince zararlıdır). O nedenle emzirenlerin ve bebeklerin tüketmesini tavsiye etmem.
Kaynattiginiz suya baharatları ekleyin. Kaynarınızı kısık ateşte birkaç saat demleyin. Sonra sıcak ya da soğuk olarak tüketin. Geleneksel olarak sıcak tüketilse de, soğuk olmasında bir sakınca yok. Misafirleriniz de beğenecektir. Dileyenler şekerli içebilirler. Siz de şekersiz içemiyorsanız, az miktarda balla tadlandırın. Ama şekerin süt miktarına bir faydası olmadığını bilin.
Afiyet olsun, süt olsun…
- Cinsel İstismarı Engellemek ve Cezalandırmak - 02/27/2018
- Ateşi düşürmek zorunda mısınız? - 01/24/2018
- Bir Erkekten Kadınlara Sorular - 01/23/2018