Solak Çocuklar

Evde bir solak okula başlayınca daha önce de düşündüğüm bu konu hakkında nihayet eyleme gectim. Sağakların dünyasında solak olmanın zorluklarını, solak çocuğun makasının bile farklı olması gerektiği yaşayarak öğrenirken, solak çocuğumuz yazı yazmaya başladı. Tersten, ayna yansıması harflerle ismini yazarken Leonardo da Vinci’yi hatırlayıp, umutlanıp sevinirken, okulda yaşayacağı maceraları düşünüp konu ile ilgili okumaya koyuldum.

Çocuğunuzun solak olduğunu anlamanız uzun sürebiliyor. Çevresindeki insanları örnek alıp sağ elini kullanmayı deneyebiliyor. Ama yemek yerken, resim yaparken, oyuncaklarıyla oynarken, bir şeye uzanırken bir elini daha fazla kullanmaya başlıyor zamanla.

Eğer solak bir çocuğunuz varsa, alınan oyuncakların sol eliyle kullanmada zorlanmayacağı şeyler olmasına dikkat edin. Çünkü oyuncakların çoğu sağaklar dikkate alınarak yapılıyor. Vincin ipini sağ elinizle açıp sarabiliyorsunuz. Kurmalı oyuncaklar sağa doğru çevriliyor. Bu tip oyuncaklar solak çocukları zorladığından, kızdırabiliyor. Solak kardeşin kendisini yetersiz hissetmemesi için, büyük kardeşin bu durumdaki tutumuna da dikkat etmek gerekiyor.

Aile içinde bu konuyu çok dillendirmeye de gerek yok. Çünkü çocuk kendini farklı ve dışlanmış da hisssedebilir.

Çocuk büyüyüp okula başladığı zaman bizi neler bekliyor?

Okulda kullanılabilecek pratik çözüm önerileri:

Sırada sol eli rahatsız edilmeyecek şekilde oturması, ikili oturmada sola ya da başka bir solakla birlikte oturtulması, yazarken daha rahat hareket etmesini ve kimseyi de rahatsız etmemesini sağlayacaktır.

Kitap okuma ve yazma sırasında ışığın sağdan ya da önden gelecek sekilde olması rahatlık sağlar. Okulda böyle bir imkan yoksa evde çalışma masası bu şekilde yerleştirilebilir. Eğer sınıf sağ elini kullanan çocuklar için uygun olan solda pencerelerin bulundugu bir sınıfsa, solak cocuğun mümkünse, pencere kenarına oturtulması ve böylece ışıktan daha fazla yararlanması sağlanabilir.

Yazma stili ve kağıdın tutumu:

Yazılan defterin ya da kağıdın, çocuk yazmaya başladığı andan itibaren, yaklasık 30 derece sağa doğru eğik bir şekilde tutulması,  hem yazarken çocuğun yazdığını görmesini sağlar hem de yazdığı yazının üstünden geçmesini ve yazının bozulmasını da engeller.

Bazı çocuklar yazdıkları yazıyı görmek ve yazının üstünden gecmemek için kalemi bileği cok zorlayan bir tarzda, yazının üst kısmına gelecek şekilde tutmayı alışkanlık haline getiriyorlar. Bu tarzın oluşturulmamasına dikkat edilmesi gerek. Bu tarz kalem tutuşu, hem kas hem de sinir sistemi için son derece sağlıksız bir tutuş. Bu tutuşu engellemek için bazı yöntemler geliştirilmiş. Bunlardan biri kalemin ucuna bir lastik bağlanması bu lastigin çocuğun omuzundan da geçirilmesi. Böylece yazı yazarken kalemin farklı bir şekilde kullanılması mümkün olmayacak ve çocuk kalemi doğru bir sekilde tutmayı zamanla alışkanlık haline getireceği söyleniyor.  Burada hatırlatmak gerek ki, eğer çocuk bu duruşu ve kalem tutusunu uzun zamandır kullanıyorsa, bunun değiştirilmesine tepki verebilir. Yazısı bozulabilir ve tepki geliştirip yazmak istemeyebilir. Burada dikkatli olmak ve çocuğun tepkilerini ciddiye almak gerekiyor. Bu nedenle bu duruşu ne kadar erken farkedip engellemeye çalışırsak o kadar iyi. Daha da iyisi bu tutuş hiç oluşmadan doğru tutuşa alıştırmak.

Solaklar için yazı yazarken sağ elini ve yazdığı defteri hangi açıyla tutacağını gösteren defterin altına serilen altlıklar var. Defterin 30 derece sağa kayık olarak yerleştirileceği ve sağ elini koyacağı yer de çizimlerle gösteriliyor. Olmazsa olmaz bir şey degil. Ama defterin duruşunu hatırlatması açısından faydalı da olabilir.

Ebeveynlere, çocuğun yazı stiline kolay adapte olması için yazmayı öğrenmeden önce, günlük 5-10 dakikayı geçmeyen soldan sağa gelisen dalga motifi denemeleri yapmaları öneriliyor. Ama bu çalışma hiçbir zaman cocuğu zorlayarak yapılmamalı. Renkli güzel kalemlerle ve kağıtlarla cazip hale getirmek onu motive edebilir. Burada da doğru duruş ve tutuşa önem göstermeyi unutmayın. Bunun için de çizim sırasında yanında oturup, duruş ve tutuşta farklılık oluştuğu anda yumuşak bir şekilde bu duruşu düzeltin.

Solak çocuklar yazmaya başladıkları ilk zamanlarda yazıları ayna yansıması gibi tersten yazmaya başlayabilirler, bunu Legasteniyle karıştırmamak gerek. Bu, solak çocuklarda genelde yazmaya başlamalarının ilk zamanlarında karşılaşılan normal bir durum. Kısa zaman içinde değişir ve zamanla görülmez. Okurken de soldan başlamak yerine sağdan baslayabilirler. Hala normal sınırlar içindeyiz. Paniğe gerek yok. Birlikte kitap okurken parmağınızla okuduğunuz yeri ve soldan sağa doğru hareketi görecek şekilde kitabı tutmanız, yazının soldan sağa doğru gittiğini içselleştirmesine yardımcı olacaktır.

Harfleri yazarken de çocuklar sağdan başlayan bir yazı stili geliştirebiliyorlar.  Eğer çocuk böyle bir alışkanlık geliştirirse özellikle el yazısına geçişte problem yaşayacaktır. Bu nedenle sağak çocukların da öğrendiği yönde harflerin çalışılması gerekiyor.

Solaklık nörolojik olarak tam açıklanamayan bir konu olmakla birlikte uzun yıllar sol lop sağ elden, sağ lop sol elden sorumlu tutuldu. Sol lopun mantık, sağ lopun da duygusallıktan ve yaratıcılıktan sorumlu olduğu ve buna baglı olarak da solakların genelde yaratıcı ve sanatçı oldukları söylendi. Ama bu konuda ikna eden bilimsel bir açıklama ve bu fikri destekleyen nörolojik bir araştırma sonucu henüz olmamakla birlikte, bu konudaki araştırmalar devam ediyor.

Ünlü bilim insanlarına ve sanatçılara bakıldığında ise birçoğunun solak olduğunu görüyoruz.

Tam bir istatistik bilgiye ulaşılamasa da asağı yukarı insanların yüzde 10’undan fazlasının solak olduğu söyleniyor. Ve bunlardan bazıları: Barack Obama, Albert Einstein, Aristotales, Leonarda da Vinci, Isaac Newton, Johann Wolfgang von Goethe, Ludwig van Beethoven ve Wolfgang Amadeus Mozart. Ve hatta Angelina Jolie, Julia Roberts, Nicole Kidman, Marilyn Monroe, Brad Pitt, Tom Cruise ve Charlie Chaplin.