Tomris’in emzirme notları – 21: Ne yiyip ne içersek sütümüz artar?

Emziren annelerin buluştuğu hemen her platformda konu dönüp dolaşıp buraya geliyor. Bu konuda kısaca netlik sağlamak lazım:

1) Oturduğunuz yerden yiyip içince sütünüzün artacağını sanıyorsanız çok yanılıyorsunuz. Hayatta neyi oturup sadece yiyip içerek başarabilirsiniz ki? Emzirme de istisna değil. Oturup yiyip içerek süt artmaz.

2) Sütü artırmanın en etkili yolu bol bol emzirmektir. Emzirmek mümkün değilse sağmaktır. Yani memeleri bol bol sık sık boşaltmaktır. Emzirmeyi doğru metodla yapmak, çıplak ten teması gibi yöntemler kullanmak sütü artırma çabanızı kolaylaştıracaktır.

3) Bol su içmek süt üretimi için faydalıdır. Ama aşırı su içmenin süt üretimine bir faydası yoktur. Bir çok anne özellikle susatan gıdalar tükettiğinde (aşure, bulgur, soğan, vb.) sütünde bir miktar artış fark eder. Bunun temel sebebi bu gıdaları tüketince daha çok su içmeleridir. Ama tek başına çok su içmek çok süt yapmaz. ‘her gün 10 bardak süt içiyorum, niye sütüm olmuyor?’ ise saçma bir soru olur. Çünkü oturup su içerek sütünüzü artıramazsınız.

4) Tekrar ediyorum, oturup yiyip içerek hiç bir şey elde edemezsiniz, anne sütü dahil.

5) Bazı gıdaların sütü bir miktar artırabileceğine dair kişisel tecrübeler, hatta küçük çaplı araştırmalar olabilir. Bu tür gıdalar sütün su içeriğini özellikle artırabilir. Ama bu farklar çok küçüktür ve kalıcı değildir. Mesela A yiyeceğinin sizde sütü artırdığını gözlediniz. Bunu her gün tüketmeniz bir işe yaramayacaktır. Çünkü süt miktarını esas belirleyen şey bebeğin ne kadar emdiğidir. İsterseniz 10 kilo A yiyin, vücut gene bebeğin ne kadar emzidiğine bakarak süt üretecektir. Yani kendinizi kandırabilirsiniz, ama vücudunuzu kandıramazsınız. Vücudun anladığı tek şey şudur: ne kadar emziriyorsun? O kadar süt yapar.

6) Süt artıdığı düşünülen yiyeceklere ‘galaktagog’ denir. Bebeğinde kilo alım sorunu olan, yeterli süt üretemediğini düşünen annelere galaktagog önermek onlara fayda değil zarar verir. Çünkü hedef şaşırtmış olursunuz. Bu annenin esas odaklanması gereken oturup yiyip içmek değil, oturup bebeğini bol bol emzirmek olmalıdır. Emzirme sorunu varsa kaynağı bulunmalı, yardımcı olunmalıdır. Siz ‘şunu ye’, ‘bunu iç’ dedikçe ‘bol bol sık sık emzir’ mesajı araya kaynar gider. Bu şekilde fayda değil zarar veriyorsunuz annelere.

7) Bir gıdanın, bitkinin, çayın vb. sizde süt artırıcı, yani galaktagog etki yaptığını gözlerseniz bunu düzenli kullanmak yerine süt ihitiyacının arttığı dönemlerde kullanmanızı tavsiye ederim. Mesela büyüme ataklarında. Bu dönemler bebeklerin hiç doymayacak gibi emmeye başladığı günlerdir. Bir kaç gün – bir hafta arasında sürebilir. Bazen de yoğun dönemlerde koşturmacadan bebeği sık emziremediğinizde süt azalabilir, mesela bayramlar, taşınmalar vb. dönemlerde olabiliyor bu durum. Böyle günlerden sonra süt üretimini daha hızlı toparlamak için yine sizde galaktagog etki yapan gıdalar çaylar vb. tüketebilirsiniz. Ama tek başına bir işe yaramayacaklardır, bilesiniz.

8) Yine tekrar ediyorum, oturup yiyip içerek hiç bir şey elde edemezsiniz, anne sütü dahil.

9) “Pekiyi emzirme döneminde yiyip içtiğimiz hiç mi önemli değil?” diye soracaksınız. Tabii ki önemli. Süt veren anneler sağlıklı beslenmelidir. Bunun için de işlenmiş, paketli gıdalardan uzak durun ve tüm besin gruplarından dengeli beslenin. Ama tek başına yiyip içmekten medet ummayın.
Size bir kaç örnek vereyim. Mesela bir sporcu düşünün. Doğru düzgün antreman yapmıyor, ama yarışma zamanı gelince süper beslenmiş, enerji versin diye şeker, çikolata vb. yemiş, sporcu içeceği içmiş. Sonuç olarak yarışmada da, şaşırtıcı olmayan bir şekilde, kaybetmiş. Sizce bu sporcunun “Kaslarım iyi çalışsın diye kadar yedim içtim, niye kaybettim” diye şikayet etmesi mantıklı mı? “O kadar yedim içtim, sütüm artmadı” diyen annelerin durumu bu sporcudan hiç farklı değil.
Mesela bir öğrenci düşünün. Dersine doğru düzgün çalışmamış. Sınav günü eline suyunu, çikolatasını alıp gelmiş. Sınavda su içip, çikolata yemiş. Ama dersine iyi hazırlanmadığı için, doğal olarak, başarılı olamamış. Sizce bu öğrencinin “Kafam iyi çalışsın diye su içtim, çikolata yedim, niye başarısız oldum” diye şikayet etmesinin bir mantığı var mı? “O kadar su içtim, tatlı yedim, sütüm artmadı” diye şikayet eden annelerin durumu da bu öğrenci ile aynı.

10) “Ama bazı anneler istemese de çok sütü oluyor” diyeceksiniz. Evet, hayat adil değil. Nadiren insanlar belli konularda çok yetenekli olup az çalışma ile başarı sağlayabiliyor. Mesela sınava çalışmadan girip yüksek not alan arkadaşlarınız olmuştur hayatınızda. Kimisi de aynı notu elde etmek için gece gündüz çalışmak zorunda kalmıştır. Yapabileceğimiz bir şey yok. Bazılarının çok çalışması gerekiyor. Bazı annelerin bebeklerinin iyi kilo alması için o annenin sık sık ve bol bol emzirmeye dikkat etmesi gerekiyor. Bu gerçeği kabul edip yola devam edeceğiz.

Not: Bol ve sık emzirmenin süt yapımını hangi mekanizmayla çoğalttığını anlattığım yazı burda